انواع اتصالات در سازه های فلزی را بهتر بشناسیم
اتصالات سازه های فلزی را می بایست پاشنه آشیل ساختمان های سازه فولادی دانست.
زیرا اجرای نادرست این اتصالات در سازه های فولادی باعث می شود.
نه تنها سازه مقاومت خوبی نداشته باشد.
بلکه آن قطعه اشباه متصل شده خود به عنوان یک اهرم فشار بر روی سازه عمل کند.
در واقع جهت وصل کردن یک یا چند قطعه در ساختمانهای فولادی نیاز به یک قطعه رابطی می باشد.
که قسمت های مختلف سازه به هم متصل شوند.
به صورت ساده دو قطعه بتوانند توسط جوش به هم متصل شوند.
در اصطلاح به این قطعه رابط همان انواع اتصالات می گویند.
حال می پردازیم به انواع اتصالات در ساختمانهای فولادی که به برخی از آنها اشاره کوتاهی خواهیم کرد.
و برخی دیگر را که از اهمییت بیشتری برخور دارند را با توضیحات بیشتر برای مخاطبان باز گو می کنیم.
بر اساس استاندارد های مهندسی در سازه های فولادی انواع اتصالات به شرح زیر می باشند.
اتصالات پای ستون که برای بر افراشته کردن ستون ها در طبقات از آنها استفاده می شود.
اتصال دوبل یا اتصال دو تیرآهن به هم و تولید ستون یا تیر دوبل که از نامش پیداست که برای ستون های اصلی ساختمان از این روش برای مقاومت بیشتر استفاده می شود.
اتصالات میان قابی که با عنوان اتصال بادبندها به ستونها وتیرها شناخته شده است.
حال به توضیح تک تک اتصالات فوق می پردازیم .
اتصال تیر به ستون معمولا به دو صورت است یا به صورت صلب و گیردار هستند. ویا به صورت مفصلی هستند .هر کدام از حالتهای ذکر شده نیزچند قسمت تقسیم می شوند. که شامل مواردی از این دست می باشند .
اتصال صلب با جفت صفحه موازی که یک اتصال ساده و ثابت است. در قسمت هایی که ممان نیرو وجود دارد می تواند انجام پذیرد.
اتصال صلب با جفت سپری این اتصال هم مانند اتصال قبلی در محل هایی می توان اجرا کرد که ممان نیرو وجود دارد.
اتصال صلب با صفحه انتهایی روی ستون یک اتصال مرکب با همان شیوه های پیشین و اجرا در محل های دارای ممان
اتصالات صلب در مواردی به کار می روند که از جانب تیر یا ستون در سر گره ها ممان جذب شود .
اتصال صلبی که امروزه در ایران اجرا می گردد و به صورت صحیح اجرا نمی شود.
اتصال صلب با جفت صفحه موازی در بیشتر ساختمان های سازه فولادی در ایران اجرا می شود.
در اتصال صلب باید جوش به صورتی باشد که قطعه کاملا مهار شده باشد.
و از هیچ طرف آزادی حرکت نداشته باشد.
و جای هیچ گونه حرکتی وجود نداشته باشد به معنی دیگر می بایست دور تا دور قطعه جوش شود.
تا آزادی حرکت قطعه به نزدیک صفر برسد. این گونه ممان را جذب و مهار می کند.
اتصالات مفصلی هم معمولا در همه سازه های فولادی در یک طرف سازه بکار می روند.
نکته قابل توجه در مورد این نوع از اتصالات آن است که این اتصال بسیار ساده است.
وفقط جهت اتصال دو قطعه بکار می رود وممانی تحمل نمی کند .
به همین دلیل در این اتصال تغییر شکل وجود دارد.
در حالی که در اتصال صلب هیچ گونه تغییر شکلی نداریم .
نحوه جوش دادن اتصالات مفصلی به این صورت است.
که فقط قسمت بالایی و پائینی به وسیله جوش به هم متصل می شوند.
و بقیه قسمت ها نباید توسط جوش مهار شوند.
این موارد در مورد نبشی ها صدق می کند.
اتصال ساده نشسته که به آن نبشی نشیمن نیز می گویند.
این اتصال را همانطور که از نامش پیداست برای اتصال به لینک زمین استفاده می کنند.
اتصال صفحه و لچکی یا اتصال به وسیله صفحه نشیمن ولچکی اتصال مرکب مفصلی
اتصال تیغه ای یا اتصال به وسیله صفحه نشیمن و صفحه برشگیر که یک اتصال مناسب برای قسمت های انتهایی است.
اما آنچه که امروزه در ایران اجراء می شود.
اتصال ساده نشسته و اتصال با صفحه نشیمن ولچکی است که همانطور که گفته شد.
نمی توان مطمئن بود به درستی اجرا می شوند حتما می بایست این نوع اتصالات از سوی ناظر یا نماینده پیمانکار مورد بازدید نهایی صورت بگیرند.
همه اتصالات را پیش پایان پروژه جوشکاری ساختمان حداقل دو بار با فاصله زمانی بازدید کنید.
فلسفه وجود دو نوع اتصال در ساختمان در این است که ساختمان می بایست برای تنشهای موجود و یا حتی فشار های ناشی از زلزله مقاومت کرده و در جای خود بتواند با تحرک نیروی فشار را خنثی کند.
به همین دلیل خصوصیت اصلی اتصال مفصلی این است که زاویه بین تیر و ستون بتواند تغییر کند.
این بدان معناست که در جهت غیر ممان نیروی وارده به ساختمان با تغییر زایه ستون ها و تیر ها خنثی شود.
در مقابل اتصالات صلب همچنان که از نامشان پیداست.
وظیفه ای کاملا متفاوت را بر عهده خواهند داشت.
خصوصیت اصلی اتصال صلب این است که زاویه بین تیر وستون نتواند تغییر کند .
این بدان معنا است که آزادی عمل در یک جهت می بایست به سازه داده شود.
توجه کنید که در اتصال ساده نشسته نبشی هایی که در انتهای سازه می گذارند فقط برای ایجاد تعادل است.
بدان معنا که پیچش احتمالی را خنثی کند.
و نقش باربری ندارند. این نبشی ها را از نبشی شماره شش به بالا انتخاب کنید.
اتصالات پای ستون نیز مانند سایر اتصالات هم صلب و هم مفصلی دارند .
که در اتصال صلب از سخت کننده استفاده می شود ودر اتصال مفصلی از نبشی ها ولچکی ها استفاده می شود.
اتصال صلب را در جهتی می گذاریم که ممان نیرو داریم و اتصال مفصلی را نیز در جهتی می گذاریم.
که ممان نیرو نداریم . جوش اتصال پای ستون نیز باید شرایط دو اتصال صلب و مفصلی را تامین کند .
برای تولید ستون دوبل یا تیر دوبل لازم است.
که دو تیرآهن را به هم توسط بست یا پلیت متصل کرد.
ونیز برای طویل کردن ستونها نیز باید بین تیرآهن ها اتصال وجود داشته باشد.
چون طول شاخه های تیرآهن دوازده متر است.
و می بایست برای طول های بیشتر از اتصالات استفاده شود.
معمولا بادبندها توسط یک صفحه فلزی که از قبل در محل تقاطع تیر به ستون جوش داده شده است.
به ستونها وتیرها متصل می شوند. به یاد داشته باشید که قطر صفحه نمی بایست کمتر از قطر یک طرف باد بند ها باشد.
این صفحات که تحت فشار وکشش هستند باید برای هر دو عامل طراحی شوند وبادبند هایی که روی این صفحات قرار می گیرند باید به طور کامل جوش داده شوند .
به نحوی که نیروی کشش و فشار را به گوشه های چهار چوب منتقل کنند.
در برخی دهانه های چهار چوبی بلند می توان از صفحه در وسط نیز بهره برد.
و باد بند ها را به روش قبل و همانطور که در گوشه ها بصورت کامل جوش داده ایم جوش داد.
این روش معمولا انجام نمی گیرد.
چون در ایران پیمانکاران زمان را برای خود با اهمییت تر از اجرای برخی از قوانین می پندارند.
همانطور که قبلا هم گفته شد.
حتما می بایست ناظر جوش این بخش از اتصالات را با نقشه تطبیق داده و حداقل در طول پروژه با فاصله زمانی آنها را بازدید کند.
